Wat is assertief communiceren en hoe doe je het?

Assertief zijn, betekent voor jezelf opkomen, grenzen aangeven en soms “nee” zeggen. Het is onwijs belangrijk om assertief te zijn op je werk, maar ook best lastig. Je werkt namelijk met mensen die je niet zelf hebt uitgekozen, er is hiërarchie en je kunt niet met iedereen even goed opschieten. Daarom geven we je een paar tips voor assertieve communicatie!

Wat is assertief communiceren?

Assertief zijn betekent dat je op een zelfverzekerde manier voor jezelf opkomt, zonder anderen te kwetsen. Je kunt je mening en gevoelens duidelijk uiten, maar houdt daarbij rekening met de gevoelens en grenzen van anderen. Het draait om een open en eerlijke communicatie waarin je ook “nee” durft te zeggen zonder je daar schuldig over te voelen. Je hebt respect voor jezelf én voor de ander.

Waarom is assertief communiceren lastig?

Assertief zijn is niet voor iedereen even makkelijk. Er zijn een aantal redenen waarom het soms moeilijk kan zijn.

Je hebt moeite met bepaalde gesprekken. Je kunt in bepaalde situaties overdonderd worden door wat je collega zegt, waardoor je niet direct weet hoe je moet reageren. Herken je dat je achteraf denkt: “Dat had ik moeten zeggen!”? Dit is heel normaal, maar je kunt hierop leren inspelen.

Je wil graag alles goed doen. Misschien ben je iemand die graag alles perfect wil doen en bang is om anderen teleur te stellen. Hierdoor zeg je snel overal “ja” op en loop je jezelf voorbij. Dat maakt het lastig om assertief te zijn.

Je vermijdt conflicten. De gedachte aan ruzie kan je weerhouden om assertief te zijn. Maar niet elk conflict is slecht. Soms is er een conflict nodig om dingen te bespreken en om tot een oplossing te komen. Het constant vermijden van conflict kan je frustraties alleen maar vergroten.

Hoe word je assertiever op het werk?

Een groot vraagstuk is, hoe word je assertiever op werk? Mensen vinden het vaak lastig om hun mening te geven, of een vraag te stellen. Om assertiever te worden op de werkvloer kun je deze tips gebruiken:

Stel vragen: Ben je het niet eens met een collega? Stel inzichtvragen in plaats van meteen je mening te geven. Dit helpt je collega na te denken over zijn of haar standpunt zonder dat jij direct zegt dat hij/zij ongelijk heeft. Zo kan hij/zij zelf inzien dat er misschien een ander perspectief is of dat er iets over het hoofd is gezien.

Communiceer in de ik-vorm: Vermijd opmerkingen als “jij doet altijd…”. Zeg in plaats daarvan: “Ik voel me…”. Dit voorkomt beschuldigingen en maakt het gesprek minder defensief. Bijvoorbeeld: “Ik voel me ongemakkelijk als je telkens te laat komt bij afspraken.”

Neem het niet persoonlijk: Soms kan kritiek op je werk overkomen als een aanval op jou als persoon, maar dat is het vaak niet. Probeer feedback op een zakelijke manier te bekijken, zonder je gekwetst te voelen. Vraag jezelf af: gaat het echt over mij of over het werk? Dit maakt het makkelijker om rationeel te blijven.

Blijf in het nu: Laat je niet beïnvloeden door eerdere gesprekken. Je wil geen oude koeien uit de sloot halen, dus blijf in het nu. Concentreer je op wat er nu gezegd wordt. Hierdoor wordt het gesprek niet vertroebeld door eerdere conflicten of gesprekken.

Zeg “nee” zonder schuldgevoel: Altijd “ja” zeggen kan leiden tot overbelasting. Durf vriendelijk maar duidelijk “nee” te zeggen als iets niet past in jouw planning. Geef een korte uitleg en blijf bij je besluit. Dit helpt je om je grenzen te bewaken.

Hoe kun je assertief communiceren in lastige situaties?

In sommige situaties kan assertief communiceren extra moeilijk zijn. Bijvoorbeeld wanneer je te maken hebt met dominante of agressieve collega’s, of wanneer er stress is. In zulke momenten kan het helpen om te focussen op je lichaamstaal. Een open houding, oogcontact en een rustige stem kunnen ervoor zorgen dat je boodschap helder en respectvol overkomt zonder te confronteren. Wat is assertief communiceren in dit geval? Het betekent kalm blijven, je punt maken en tegelijkertijd beleefd blijven. Door jezelf ruimte te geven om je gedachten rustig te formuleren, blijf je de controle behouden zonder de ander te overstemmen.

Cursus assertief communiceren

Goed nieuws als jij wat assertiever zou willen zijn: dit kun je leren! Als je merkt dat je vaker moeite hebt om op te komen voor jezelf, kan een assertiviteitstraining je helpen om sterker en zelfverzekerder te worden in je communicatie. Een cursus assertief communiceren biedt je de tools om je communicatievaardigheden te verbeteren en situaties effectiever aan te pakken. In onze training Geweldloze Communicatie leer je praktische technieken om open, eerlijke en assertieve gesprekken te voeren, zelfs in uitdagende situaties.